هارد SSD چیست؟
SSD مخفف کلمه Solid State Drive به معنای درایو حالت جامد است. هارد SSD در واقع جهت ارتقای سرعت و کمک به کارت گرافیک لپتاپ شما و ابزار ذخیرهسازی حرفهای جهت ذخیره دادهها محسوب میشود.
SSDها به مرور در حال جایگزین شدن با هارددیسکهای سنتی یا HDD در رایانهها هستند. آنها ذخیرهسازی اطلاعات را روی میکروچیپها انجام میدهند. در حالیکه هارد دیسکها از بازوی مکانیکی و هد خواندن و نوشتن برای ذخیرهسازی و خواندن اطلاعات آن استفاده میکنند که این تفاوت باعث میشود تا هاردهای SSD عملکرد بسیار سریعتری نیز داشته باشند.
اساسدیها معمولاً از حافظه فلش مبتنی بر NAND استفاده میکنند. این تکنولوژی نوعی حافظه پایدار است به این معنی که با خاموششدن یا قطع جریان برق اطلاعات ذخیره شده در آن پاک نخواهند شد. همچنین بهجای استفاده از بازوهای مکانیکی از یک تراشه تعبیه شده موسوم به کنترلر جهت عملیات خواندن دادهها استفاده میکنند. گفتنی است که SSD-ها در هر جایی که هارد دیسک قابل نصب باشد مورد استفاده قرار میگیرند. بهعنوان مثال در محصولاتی مانند رایانههای شخصی (PC)، لپتاپ، دوربینهای دیجیتال، پخشکنندههای موسیقی دیجیتال، گوشیهای هوشمند و تبلتها استفاده میشوند و قیمت بالاتری نیز نسبت به HDD دارند.
ویژگیهای اصلی درایو SSD
اگر شما هم نیاز دارید تا در زمان پردازش اطلاعات خود صرفهجویی قابل ملاحظهای کنید و یا سیستمهای رایانهای خود را با سرعت بیشتری راهاندازی کنید، بخشی از انجام این فرایند را میتوانید با استفاده و یا جایگزینی هارد SSD با هارد HDD انجام دهید! در واقع باید گفت کسب و کارهایی که نیاز به سرعت بالا برای انجام کارهایشان با سیستم دارند، باعث افزایش تقاضا و همچنین توسعه SSD-ها شدهاند. از آن جایی که اساسدیها تأخیر کمتری در پردازش اطلاعات نسبت به هارد دیسکها ارائه میدهند، میتوانند بهصورت کارآمدتری علاوه بر کنترل حجم کاری سنگین، مدیریت دادهها را نیز آسانتر کنند. بهعلاوه SSD-ها از صدای کمتری برخوردارند و انرژی کمتری نیز مصرف میکنند.
اگر ویژگی دیگری بخواهیم برای یک هارد SSD نام ببریم، به طور قطع وزن کم آن را میتوان نام برد! این وزن کم میتواند برای دستگاههای قابل حمل مثل لپتاپی که با خودمان جابجا میکنیم در دراز مدت تأثیر وزنی خود را نشان دهد.
مزیت هارد SSD
مهمترین مزیت هارد SSD نسبت به هاردهای قدیمی، سرعت خواندن و نوشتن آن است. در هاردهای SSD به دلیل اینکه از بازو و قطعات مکانیکی برای ذخیره و بازیابی داده استفاده نمیشود، عملکرد بسایر سریعتری را از خود نشان میدهد.
همچنین از دیگر مزایای این نوع هارد میتوان به مقاومت بیشتر در برابر ضربه، گرد و غبار و افتادن اشاره کرد.
یکی دیگر از مزایای استفاده از هارد SSD، تولید حرارت بسیار پایین نسبت به هاردهای قدیمی است که همانطور که در بالا اشاره شد، عدم استفاده از قطعات مکانیکی در تولید این نوع از هارد از دلایل این مزیت مهم است. خود این مزیت مهم میتواند در عملکرد و عمر سایر قطعات همجوار با هارد تأثیر جدی داشته باشد.
مزیت دیگر استفاده از هارد SSD کاهش چشمگیر مصرف انرژی به دلیل بهبود برق رسانی به قطعات مختلف هارد است! در نتیجه این بهبود، عمر باتری بسیار بالا میرود، تولید گرما به شددت کاهش مییابد و در نتیجه باعث بهبود عملکرد دستگاهتان خواهد شد و در نهایت عمر مادربرد بهصورت قابلتوجهی بالا میرود.
معایب هارد SSD
اگر بخواهیم برای هارد SSD عیوبی را عنوان کنیم میتوان به ۲ مورد زیر اشاره کرد:
اول: قیمت بالای هارد SSD نسبت به HDD
دوم: بازیابی اطلاعات! اگر موقع خرید هارد SSD از انواع با کیفیت آن استفاده کنید، به احتمال زیاد تا مدتها دادههای شما دچار اتفاق ناخوشایندی نخواهند شد. (البته آسیب به دستگاههای ذخیرهسازی اطلاعات مثل هارد، فلش، کارت حافظه و … اتفاق غیر قابل پیشگیری است و همواره برای حفاظت از اطلاعات خود باید راههای دیگری را هم مدنظر قرار داد.) ولی در صورتیکه هارد SSD دچار آسیب شود، فرایند بازیابی اطلاعات نسبت به HDD میتواند زمانبر و گران باشد! در مواردی هم دادههای تراشههای آسیبدیده ممکن است قابل بازیابی نباشد!
انواع حافظه SSD
امروزه انواع مختلفی از SSD در بازار وجود دارد. احتمالاً اصطلاحات SATA، NVMe، PCIe و M.2 را شنیدهاید، اما اطلاعی از اینکه چه کاربردی دارند ندارید. برای شروع باید بگوییم که انواع مختلف SSD عمدتاً به رابط اتصال بین واحد ذخیرهسازی، رایانه یا سرور بستگی دارد. در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
SATA: اولین نوع رابطی که با SSD ها استفاده میشود، SATA یا به عبارتی Serial Advanced Technology Attachment نام دارد که یکی از رایجترین رابط های مورد استفاده بین هارد دیسکها و دستگاههای ذخیرهسازی است. SATA سرعتی برابر با 600 مگابایت بر ثانیه ارائه میدهد که این سرعت میتواند برای اکثر نوتبوکها و رایانههای شخصی مناسب باشد و به همین دلیل از محبوبیت بالایی نیز برخوردار شده است.
کانکتورهای SATA در اندازه کوچکتری نیز عرضه میشوند که به آن مینی SATA یا mSATA گفته میشود. از بین کانکتورهای اس اس دی، SATA کندترین آنها محسوب میشود؛ اما همچنان سرعت انتقال دادههای آن تا 5 برابر از HDD-ها سریعتر است.
NVMe: درایو Non-Volatile Memory Express یا NVMe نوعی اس اس دی است و سرعت تبادل دادههای آن به 2600 مگابایت بر ثانیه میرسد که این سرعت تقریباً 5 برابر سریعتر از SSD-های SATA است. درایوهای جامد NVMe جدیدتر از SATA هستند و معمولاً از اتصال PCIe استفاده میکنند که در ادامه با جزئیات بیشتر به آن خواهیم پرداخت.
حافظههای NVMe گرانتر از درایو SATA هستند و معمولاً به انرژی بیشتری نیاز دارند. به همین دلیل است که از آنها فقط برای موارد خاص مانند مشاغلی که پردازش داده و سرعت انتقال بالا در کارشان اولویت قرار دارد استفاده میشوند.
PCIe :PCIe یا peripheral component interconnect express رابطی است که برای اتصال مستقیم کارتهای گرافیکی با کارایی بالا به مادربرد استفاده میشود. وقتی SSD-های NVMe از کانکتورهای PCIe استفاده میکنند قادر به ارائه سریعترین سرعت پردازش و انتقال داده خواهند بود. با این حال، این تفاوت در سرعت یا پهنای باند، هنگام کار با فایلهای حجیم 50 گیگابایتی یا بیشتر نمایان میشود و حین راهاندازی ویندوز یا اجرای یک بازی، تفاوت چندانی با SSD-های معمولی مشاهده نخواهید کرد.
M.2: کانکتور M.2 که پیشتر بهعنوان نسل بعدی NGFF شناخته میشد، این تضمین را به شما میدهد که SSD به سریعترین سرعت ممکن یعنی بیش از 2600 مگابایت بر ثانیه میرسد. اگر مادربرد کامپیوتر شما کانکتور M.2 ندارد، در عوض از یک درایو PCIe با کانکتور M.2 برای اتصال NVMe SSD به مادربرد استفاده میکند. اما اگر مادربرد رایانه از قبل دارای کانکتور M.2 باشد، آن را با برچسب «SATA M.2» یا «NVMe M.2» مشاهده خواهید کرد. با این حال، اگر مادربرد هیچکدام از گزینههای پیشین را نداشته باشد و دارای یک کارت PCIe با کانکتور M.2 داخلی باشد، با عنوان «PCIe NVMe M.2 SSD» شناخته میشود. همچنین گفتنی است که کانکتور M.2 اندازه نسبتاً کوچکی دارد و جایگزین mSATA محسوب میشود. کانکتور M.2 با SATA ،PCIe و حتی USB 3.0 نیز سازگاری دارد.
ظرفیتهای هارد SSD
حافظههای SSD در انواع ظرفیتهای ذخیرهسازی، برای خرید موجود هستند که از حدود 120 گیگابایت شروع میشود و به 30 ترابایت نیز میرسد. امروزه رایجترین اندازههای SSD بین 250 تا 500 گیگابایت ظرفیت دارند که فضای زیادی را برای نگهداری سیستمعامل، برنامهها، بازیها و فایلهای شخصی شما ددر اختیارتان قرار میدهد.
تولید کنندگان هارد SSD
سامسونگ (SAMSUNG): همهی ما برند سامسونگ را بهدلیل تولید و عرضه گوشیهای هوشمند میشناسیم. اما بهتر است بدانید که این برند کره جنوبی در کنار تولید تلویزیون و گوشیهای هوشمند، در زمینه تولید قطعات کامپیوتر نیز بسیار خوب عمل کرده است. هارد دیسک زمینهای است که سامسونگ در آن خوب درخشیده است.
ای دیتا (ADATA): از دیگر برندهای شاخص در زمینه تولید هاردهای اس اس دی میتوانیم به ای دیتا اشاره کنیم. این کمپانی محصولات متعددی را روانه بازار کرده است که قابلیتهای بسیار متنوعی مانند کنترل کننده SMI دارد و میتواند سرعت ۵۶۰ و ۵۲۰ مگابایت بر ثانیهای را در خواندن و نوشتن به شما ارائه کند. این محصولات قابلیتهای دیگری هم دارد که میتوانیم به مقاومت بالای آن در برابر ضربات اشاره کنیم.
وسترن دیجیتال (WD): وسترن دیجیتال نامی آشنا در زمینه حافظههای ذخیرهسازی است و همانطور که انتظار داشتیم، این برند ورود درخشانی نیز به حافظههای اس اس دی داشته است. هاردهای اینترنال SSD تولیدی این شرکت با ظرفیت ۱۲۰ گیگابایت و بیشتر و با قابلیت اطمینان بالا در اختیار شما قرار میگیرد. محصولات این شرکت سرعت خواندن و نوشتن ترتیبی ۵۴۰ و ۴۳۰ مگابایت بر ثانیهای دارد و مطابق با استانداردهای روز دنیا تولید شده است.
اف دی کی (FDK): شرکت تراشه پرداز حافظه فدک اولین و تنها تولید کننده حافظه در ایران و غرب آسیا است که از سال 1394 فعالیت خود را آغاز کرده و تا کنون توانسته چندین محصول فناورانه را تولید و روانه بازار نماید. حافظههای ساخته شده توسط گروه تراشه پرداز حافظه فدک مطابق با استانداردهای اعلام شده توسط موسسه (JEDEC :Joint Electron Device Engineerin Council) ساخته شدهاند و پس از تستهای گوناگون نرمافزاری و سختافزاری، جهت استفاده در سیستمهای رایانهای عرضه میگردد. هماکنون میتوانید برخی از محصولات باکیفیت این شرکت ایرانی مانند SSD، SSD M.2 و RAM را از طریق فروشگاه اینترنتی گیگاتی ثبت سفارش نمایید.
سخن آخر
اگر مزایا و معایب یک هارد SSD که در بالا عنوان شد را مدنظر قرار دهیم، بدون شک استفاده از آن را در اولویت قرار خواهیم داد! قابلیت اطمینان، سرعت، دقت، وزن کم، تولید حرارت پایینتر و … تنها بخشی از مزایایی است که ما را در استفاده از هارد SSD ترغیب میکند!
اگر در موقع خرید کیفیت را مدنظر قرار دهیم، به جز یکی دو مورد، تقریباً نمیتوان برای آن هارد SSD عیب قابل توجهی را نام برد.
موقع خرید حتماً به مواردی مانند تولید کنند، فروشنده معتبر و خدمات پس از فروش نهایت توجه را داشته باشید.